1.5 Ύφεση, Μεγέθυνση και Ανάπτυξη της Οικονομίας

έννοιες του μαθήματος

ύφεση
το παραγωγικό κενό
εν δυνάμει παραγωγή
πραγματική παραγωγή
οικονομική ανάπτυξη
παραγωγικότητα
ανάκαμψη ή μεγέθυνση της οικονομίας 

Η οικονομία σε Ύφεση.

 Όπως ήδη γνωρίζουμε, όλα τα σημεία που βρίσκονται επί της καμπύλης  ΚΠΔ  αντιπροσωπεύουν τους μέγιστους  δυνατούς συνδυασμούς παραγωγής των δύο αγαθών που παράγει η υποθετική μας οικονομία.  Με άλλα λόγια, για καθένα από τους συνδυασμούς αυτούς  οι παραγωγικοί συντελεστές που διαθέτει η οικονομία  απασχολούνται στην παραγωγή, δεν υπάρχει κανένας παραγωγικός πόρος που να μην απασχολείται. 

Επομένως, αν το σύνολο του εργατικού δυναμικού,  αν όλα τα εργοστάσια που διαθέτει μία χώρα απασχολούνται  στην παραγωγή των αγαθών, τότε, η θέση της οικονομίας θα βρίσκεται σε κάποιο σημείο  επί της ΚΠΔ, παράγοντας το μέγιστο των δυνατοτήτων της.  

Η θέση της οικονομίας στο σημείο Χ, ενώ θα
μπορούσε να βρίσκεται στο σημείο Ψ,
 φανερώνει την ελλειπή αξιοποίηση
των πόρων που διαθέτει

Αντιθέτως, αν για κάποιους λόγους  η οικονομία  αξιοποιεί μόνο ένα μέρος των συντελεστών της  και αφήνει το υπόλοιπο εκτός παραγωγικής  διαδικασίας  με την μορφή ανέργων εργατών  ή εργοστασίων που είτε είναι εγκαταλελειμμένα ή υπολειτουργούν, τότε η θέση της οικονομίας  θα βρίσκεται σε κάποιο σημείο στο εσωτερικό της ΚΠΔ. 

Στο διάγραμμα 3, το σημείο αυτό είναι  Χ.   Στην περίπτωση αυτή λέμε ότι η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση. Επομένως, κάθε φορά που μία οικονομία έχει ένα υψηλό ποσοστό ανεργίας και ένα μέρος των  παραγωγικών της μέσων, πχ εργοστάσια, γραφεία, μηχανές  δεν συμμετέχει στην παραγωγή, τότε λέμε ότι η οικονομία αυτή βρίσκεται σε ύφεση. 

Η απόσταση που χωρίζει το σημείο Χ από την ΚΠΔ (σημείο Ψ) ονομάζεται παραγωγικό κενό. Όσο μεγαλύτερο είναι το παραγωγικό κενό, τόσο μεγαλύτερα τμήματα των διαθεσίμων πόρων παραμένουν αναξιοποίητα και τόσο η διαφορά μεταξύ της πραγματικής παραγωγής  και  εν δυνάμει παραγωγής μεγαλώνει. Στην περίπτωση αυτή λέμε ότι η ύφεση βαθαίνει και κινδυνεύει να φτάσει τα όρια της ολικής καταστροφής του παραγωγικού συστήματος.  

• πραγματική παραγωγή είναι το ύψους της παραγωγής που μία οικονομία παράγει σε μία δεδομένη χρονική στιγμή, ενώ εν δυνάμει παραγωγή είναι το επίπεδο παραγωγής που θα μπορούσε να φτάσει αν όλοι οι συντελεστές παραγωγής, εργασία, κεφάλαιο, φυσικοί πόροι και επιχειρηματικότητα  χρησιμοποιούντο στην παραγωγική διαδικασία. Επομένως, η θέση της εν δυνάμει παραγωγής βρίσκεται πάντα επί της ΚΠΔ. 

 Έστω, ότι  η οικονομία βρίσκεται στο σημείο Χ εντός της ΚΠΔ, όπως φαίνεται στο διάγραμμα 3,   αν η οικονομία για κάποιο λόγο, αρχίσει να κινείται προς το σημείο Ψ που βρίσκεται επί της ΚΠΔ, τότε,   την κίνηση αυτή οι οικονομολόγοι  την ονομάζουν οικονομική ανάκαμψη ή μεγέθυνση της οικονομίας.    Στη διαδικασία της ανάκαμψης η οικονομία αρχίζει να βελτιώνει το επίπεδο  παραγωγή της αξιοποιώντας στην  παραγωγή  όλο και περισσότερους από τους διαθέσιμους πόρους που έμεναν εκτός παραγωγής. Κατά την  οικονομική ανάκαμψη  η οικονομία  παράγει περισσότερα αγαθά και πλησιάζει τις παραγωγικές τις δυνατότητες της.

Οικονομική Ανάπτυξη

Η Οικονομική Ανάπτυξη  είναι, σε αντίθεση με την οικονομική ανάκαμψη, μία   μακροχρόνια διαδικασία μέσω της οποίας η οικονομία της χώρας  γίνεται μεγαλύτερη χάρη στην ποσοτική και ποιοτική βελτίωση των  παραγωγικών συντελεστών της. 

•1. Ποσοτική αύξηση των παραγωγικών πόρων της οικονομίας. 

• αύξηση των γεννήσεων, επιμήκυνση του εργασιακού βίου,  καθαρή εισροή μεταναστών στην χώρα είναι οι  κυριότεροι παράγοντες ποσοτικής αύξησης του εργατικού δυναμικού της χώρας.  
• ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων πρώτων υλών, όπως πετρελαίου και φυσικού αερίου  αυξάνει την παραγωγική ικανότητα του συντελεστή εδάφους. Η πρόσφατη ανακάλυψη ενός γιγαντιαίου κοιτάσματος πετρελαίου ανοικτά των ακτών της Βραζιλίας στον Ατλαντικό ωκεανό, αποτελεί ένα σχετικό παράδειγμα.
• αύξηση  του κεφαλαίου της χώρας μέσω  
• α. της εισροής κεφαλαίων από το εξωτερικό, 
• β. της  εσωτερικής επένδυσης κεφαλαίων για την δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων για την αγορά μηχανημάτων, γραφείων, εργαλείων  Με την δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων το κεφάλαιο της χώρας μεγαλώνει που σημαίνει ότι  για κάθε εργαζόμενο αναλογεί περισσότερο κεφάλαιο γεγονός που βελτιώνει την παραγωγικότητα της εργασίας και αυξάνει την  παραγωγική ικανότητα της οικονομίας και βελτιώνει το βιοτικό επίπεδο  των κατοίκων. Σκεφτείτε προς στιγμή  την  εισαγωγή του τρακτέρ στον αγροτικό τομέα με αποτέλεσμα την εκτόξευση της παραγωγικότητας του αγρότη. 

ΠΡΟΣΟΧΉ. Η παραγωγικότητα μετρά τη σχέση  των παραγόμενων μονάδων προς τη θυσία πόρων. Δηλαδή, για την παραγωγή δέκα μονάδων του προϊόντος πόση ώρα εργασίας χρειάστηκαν . Όσο με λιγότερες ή σταθερές ώρες εργασίας πετυχαίνουμε  να παράγουμε περισσότερες μονάδες του προϊόντος,τότε,  λέμε ότι η παραγωγικότητα της εργασίας έχει αυξηθεί. .

2.   Βελτίωση της ποιότητας των πόρων της οικονομίας. 

Εκτός από την  ποσοτική αύξηση των συντελεστών, η ποιοτική αναβάθμιση των υπαρχόντων πόρων μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα ως προς  αύξηση των παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας . 

Η ποσοτική και ποιοτική βελτίωση των
 συντελεστών παραγωγής διευρύνει τα όρια

των παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας

•  Αυτό μπορεί να συμβεί αν αλλάξει το περιεχόμενο  της παρεχόμενης  εκπαίδευσης  προς τους νέους, ώστε αυτό να συνδέεται με τις ανάγκες που δημιουργούν οι νέες τεχνολογίες και οι προτιμήσεις των καταναλωτών.    Για παράδειγμα, μία χώρα όπως η Ινδία, ενώ διαθέτει έναν τεράστιο σε μέγεθος πληθυσμό, το μορφωτικό επίπεδο  της μεγάλης πλειοψηφίας είναι μέτριο έως και ανύπαρκτο,  με αποτέλεσμα να μην μπορεί να  λειτουργήσει σύγχρονα μέσα παραγωγής, όπως υπολογιστές και δίκτυα επικοινωνίας  ή  σύνθετα μηχανήματα. Αυτός είναι ο λόγος που κάνει την παραγωγικότητα  της εργασίας του μέσου Ινδού εργάτη να συγκαταλέγεται στις χαμηλότερες   σε σύγκριση με άλλες αναπτυσσόμενες χώρες.  Οι μόνες εργασίες που μπορεί να κάνει ο μέσος Ινδός εργάτης   σχετίζονται με την χρήση απλών εργαλείων. Έτσι, χαμηλή παραγωγικότητα του σημαίνει μικρή παραγωγή, χαμηλό εισόδημα και βιοτικό επίπεδο.

 Αντίθετα, χώρες με σχετικά μικρό πληθυσμό, αλλά με υψηλών προδιαγραφών εκπαιδευτικό σύστημα, όπως είναι η περίπτωση της  Νοτίου Κορέας,  όπου οι νέοι άνθρωποι εξοικειώνονται νωρίς στις τεχνολογίες επικοινωνιών και προγραμματισμού, πετυχαίνουν εντυπωσιακά αποτελέσματα, στην ανάπτυξη της οικονομίας τους. Εκεί, οι εργαζόμενοι μπορούν να χειρίζονται με ευκολία σύνθετα μηχανήματα, όπως είναι τα εργοστασιακά ρομπότ.
  
•  Η τεχνολογική πρόοδος  αφορά την ποιότητα του  συντελεστή κεφάλαιο. Για παράδειγμα, ο σημερινός ηλεκτρονικός υπολογιστής τεχνολογικά έχει κάνει άλματα  προόδου σε σύγκριση με τους πρώτους υπολογιστές,  χάρη στις εντυπωσιακές καινοτομίες που συνεχώς ενσωματώνονται σε αυτό που ονομάζουμε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Το αποτέλεσμα είναι ότι  οι σημερινοί υπολογιστές κάνουν απίστευτα πράγματα, εκμηδενίζοντας τον χρόνο εκτέλεσης εντολών, ενώ διαχειρίζονται ασύλληπτα μεγάλους όγκους δεδομένων.  Αντιλαμβάνεται κανείς ότι  η εισαγωγή και μόνο του εξελιγμένου υπολογιστή   στην παραγωγική διαδικασία, τι  επαναστατικές αλλαγές φέρνει στην οργάνωση της παραγωγής με  θεαματικά αποτελέσματα  στην αύξηση της παραγωγής.  Αυτό σημαίνει μεγαλύτερο εισόδημα  και υψηλότερο βιοτικό επίπεδο για τον μέσο Κορεάτη.

Στο διάγραμμα 2, απεικονίζεται το αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης. Όταν η παραγωγική ικανότητα  της χώρας μεγαλώνει για τους λόγους που αναπτύξαμε, τότε, ολόκληρη η καμπύλη   ΚΠΔ  μετατοπίζεται προς τα δεξιά στη θέση ΡΡ'.

Ερωτήσεις  

1. Πότε λέμε ότι μια οικονομία βρίσκεται σε ύφεση;
2. Γιατί πάντοτε  η εν δυνάμει παραγωγή  είναι μεγαλύτερη ή ίση με την πραγματική παραγωγή; 
3. Με την χρήση του κατάλληλου διαγράμματος να εξηγήσετε την έννοια του "παραγωγικού κενού".  
4. Μπορεί η καμπύλη ΚΠΔ να μετατοπιστεί προς τα αριστερά; Πότε μπορεί να συμβεί αυτό;

1.4 Το Κόστος Ευκαιρίας

Έννοιες του μαθήματος.

Κόστος ευκαιρίας ή πραγματικό κόστος

Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων

ΚΟΣΤΟΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ

Γνωρίζουμε ήδη ότι  οι  παραγωγικοί συντελεστές (εργασίας, κεφάλαιο, έδαφος και επιχειρηματικότητα)  λόγω της στενότητας,  δεν επαρκούν για την παραγωγή των  αγαθών  στις ποσότητες που θα έφταναν να ικανοποιήσουν πλήρως τις ανθρώπινες ανάγκες.  Η στενότητα των πόρων είναι η αιτία του  οικονομικού προβλήματος. 

Η ύπαρξη του οικονομικού προβλήματος μας υποχρεώνει ως άτομα, επιχειρήσεις ή  οικονομία να κάνουμε συνεχώς επιλογές δηλαδή, να θυσιάζουμε τις μη προ κρινόμενες εναλλακτικές επιλογές. Αυτή η θυσία είναι  το κόστος της επιλογής μας.  Στα οικονομικά το κόστος αυτό ονομάζεται κόστος ευκαιρίας.

 Για παράδειγμα, η επιλογή μας να αγοράσουμε ένα κινητό τρίτης γενιάς πέρα  από το χρηματικό υπάρχει και το πραγματικό κόστος που είναι η θυσία των αγαθών που θα αγοράζαμε αν δεν αγοράζαμε το κινητό. Επομένως,  η αγορά του κινητού έχει ένα κόστος ευκαιρίας το οποίο είναι η θυσία των προϊόντων ή υπηρεσιών που δεν μπορούμε να έχουμε λόγω του περιορισμένου εισοδήματός μας. 

Για την καλύτερη κατανόηση της έννοιας θα χρειαστεί να προσφύγουμε στο υπόδειγμα της καμπύλης παραγωγικών δυνατοτήτων ή ΚΠΔ  κάνοντας  τρεις υποθέσεις. 

• πρώτη,  η οικονομία μας απασχολεί στην παραγωγή το σύνολο των διαθέσιμων συντελεστών της  
• δεύτερη,  στην οικονομία αυτή παράγονται μόνο  δύο κατηγορίες αγαθών, έστω ότι αυτά είναι α. αγροτικά και β. βιομηχανικά.
• τρίτη, το επίπεδο της τεχνολογίας δεν μεταβάλλεται.   

Η οικονομία,  εφόσον απασχολεί όλους τους συντελεστές  στην παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών, γίνεται αντιληπτό  ότι θα  κινείται στα όρια των παραγωγικών της δυνατοτήτων που με απλά λόγια σημαίνει ότι παράγει το μέγιστο δυνατό επίπεδο παραγωγής.

Στο διάγραμμα 1, το όριο των παραγωγικών δυνατοτήτων, απεικονίζει η καμπύλη ΑΕ, όπου κάθε σημείο επί της καμπύλης εκφράζει ένα διαφορετικό  συνδυασμό των δύο αγαθών  και για κάθε συνδυασμό  όλοι οι συντελεστές της παραγωγής να απασχολούνται στην παραγωγική.   

Ας υποθέσουμε ότι η οικονομία βρίσκεται στο σημείο  Γ  όπου  παράγονται  30 μονάδες  βιομηχανικών και 30 μονάδες αγροτικών προϊόντων. Ο συνδυασμός Γ είναι ο μέγιστος δυνατός με την έννοια ότι δεν μπορεί να αυξηθεί η παραγωγή του ενός προϊόντος χωρίς να μειωθεί η παραγωγή του άλλου. Αν θελήσουμε  να  έχουμε  περισσότερα αγροτικά προϊόντα, θα πρέπει να μειωθεί η παραγωγή των βιομηχανικών προϊόντων, διότι έχουμε δεχτεί ότι το σύνολο των διαθέσιμων πόρων  της οικονομίας απασχολούνται είτε στην παραγωγή βιομηχανικών είτε αγροτικών προϊόντων. Αυτό σημαίνει ότι για να υπάρξει  αύξηση της παραγωγής  των αγροτικών προϊόντων, θα πρέπει να  πάρουμε πόρους   από την παραγωγή βιομηχανικών αγαθών και να τους μεταφέρουμε στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων.   Στο διάγραμμα 1, η οικονομία έχει κινηθεί από τον συνδυασμό Γ  στον συνδυασμό Δ , όπου  τώρα παράγονται  20 μονάδες βιομηχανικών προϊόντων και  35 αγροτικών.  Βλέπουμε ότι  για να παραχθούν οι  5 επιπλέον μονάδες αγροτικών προϊόντων η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 10  μονάδες. Επομένως,  το κόστος ευκαιρίας των  πέντε μονάδων  αγροτικών αγαθών είναι οι δέκα μονάδες βιομηχανικών.

Εδώ μπορείτε να δείτε μία εφαρμογή του κόστους ευκαιρίας.

 Κόστος ευκαιρίας  είναι η  απώλεια  ορισμένων μονάδων παραγωγής ενός προϊόντος προκειμένου να αποκτήσουμε περισσότερη  παραγωγή του  άλλου προϊόντος.

Η καμπύλη ΑΕ θα την ονομάσουμε ΚΑΜΠΥΛΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ (ΚΠΔ) της οικονομίας,  διότι  όλα τα σημεία επί της  ΚΠΔ  δηλώνουν την πλήρη απασχόληση των διαθεσίμων πόρων της οικονομίας.

Πιθανές θέσεις της Οικονομίας.

• συνδυασμός Γ,  η οικονομία παράγει 30 μονάδες βιομηχανικών προϊόντων και 30 αγροτικών,
• συνδυασμός Δ,  η οικονομία παράγει 20 μονάδες βιομηχανικών και 35 μονάδες αγροτικών προϊόντων.
• συνδυασμός Α,  Είναι προφανές ότι το σύνολο των συντελεστών της προαγωγής που διαθέτει η  οικονομία απασχολούνται αποκλειστικά με την παραγωγή βιομηχανικών προϊόντων, γιαυτό και η παραγωγή φτάνει το μέγιστο, τις 50 μονάδες. Αντιθέτως, η αγροτική παραγωγή στον συνδυασμό Α  είναι ανύπαρκτη διότι δεν περισσεύει συντελεστής της παραγωγής για την αγροτική παραγωγή. 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 

1. Τι ακριβώς αντιπροσωπεύουν τα σημεία Ζ και Η ; Γιατί το σημείο Η  είναι ανέφικτος;   Αιτιολογήσετε την απάντησή σας;

 2 (πολλαπλής επιλογής)    Να αιτιολογήσετε   την απάντησής σας 

Αν η παραγωγή μιας οικονομίας αντιστοιχεί σε σημείο που βρίσκεται κάτω από την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων της, αυτό σημαίνει ότι:

α. η οικονομία απασχολεί όλους τους παραγωγικούς συντελεστές που έχει στη διάθεσή της.

β. η οικονομία υποαπασχολεί έναν ή περισσότερους παραγωγικούς συντελεστές της.

γ. η οικονομία παράγει περισσότερα βιομηχανικά παρά αγροτικά αγαθά.

δ. μειώθηκαν οι ποσότητες των παραγωγικών συντελεστών της οικονομίας.

1.3 Επειδή οι Ανάγκες....

έννοιες του μαθήματος

• ανάγκες και επιθυμίες
• αγαθά και υπηρεσίες
• στενότητα  των πόρων
• επιλογές αναγκών
• χρήση των πόρων
• κατανομή των πόρων

Επειδή οι  Ανάγκες και Επιθυμίες..

Ανάγκη είναι το αίσθημα έλλειψης που νοιώθουμε από την μη ικανοποίηση της.   Η διαφορά της ανάγκης από την επιθυμία βρίσκεται στο ότι οι μεν ανάγκες δεν μπορούν να περιμένουν  την ικανοποίηση, διότι αυτή αφορά την ίδια την επιβίωση του ατόμου.Τα μέσα ικανοποίησης των αναγκών είναι  τα αγαθά και  οι υπηρεσίες που είναι  απαραίτητες  για την επιβίωση του ανθρώπου, όπως η τροφή, ο ρουχισμός, η κατοικία, η υγεία, η εκπαίδευση και η ασφάλεια. 

Αντίθετα,  οι επιθυμίες  μπορούν να περιμένουν την ικανοποίησή τους,  χωρίς να υπάρξουν συνέπειες ως προς την  επιβίωση του ατόμου.  Αυτός είναι ο λόγος που η ικανοποίηση των επιθυμιών γίνεται  με λεγόμενα αγαθά  πολυτελείας,  όπως η αγορά  ενός ακριβού αυτοκινήτου
 ή  με προϊόντα κοινωνικής προβολής  πχ το ρολόι Rolex, κα.    

 Το κοινό χαρακτηριστικό των αναγκών και επιθυμιών είναι  ότι δεν μένουν στατικές, αλλά εξελίσσονταιι και πολλαπλασιάζονται.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

1. τα αγαθά κάποτε χαλάνε ή φθείρονται και πρέπει να αντικατασταθούν.

2. η εμφάνιση νέων προϊόντων κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη και ευχάριστη, π.χ επίπεδη τηλεόραση, τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα,  τα ηλεκτρονικά βιβλία, τα υβριδικά αυτοκίνητα και πολλά άλλα.

3. οι άνθρωποι γρήγορα βαριούνται τα προϊόντα που ήδη έχουν και επιθυμούν την αλλαγή τους. Για παράδειγμα, στις πλούσιες χώρες ήταν καθιερωμένη πρακτική να αλλάζουν το αυτοκίνητό τους στα  πέντε χρόνια, ενώ η χρήσιμη ζωή του αυτοκινήτου θα μπορούσε να κρατήσει για ακόμα πέντε χρόνια.

4. Η μίμηση. Το καταναλωτικό πρότυπο της χώρας ή της ομάδας των συνομηλίκων  είναι αρκετά  ισχυρό για να μπορεί το άτομο να το αγνοήσει.

και  οι παραγωγικοί πόροι σπανίζουν…

Τα Αγαθά και και  οι Υπηρεσίες είναι τα μέσα με τα οποία ικανοποιούνται οι  ανθρώπινες ανάγκες και επιθυμίες. Τα αγαθά έχουν υλική υπόσταση, όπως για παράδειγμα, ο φορητός υπολογιστής, ενώ οι υπηρεσίες άυλη, όπως η ιατρική φροντίδα που λαμβάνει ο ασθενής.

Συντελεστές της παραγωγής είναι   τα απαραίτητα μέσα για την  παραγωγή των αγαθών και υπηρεσιών. 


Το  πρόβλημα με τους συντελεστές της παραγωγής είναι ότι  βρίσκονται σε περιορισμένες ποσότητες   που σημαίνει ότι  τα αγαθά και οι υπηρεσίες που μπορούν να παραχθούν δεν επαρκούν για την πλήρη κάλυψη των  ανθρώπινων αναγκών. 

Αν διαθέταμε σε επαρκείς ποσότητες τους συντελεστές της παραγωγής, τότε θα μπορούσαμε να παράγουμε, τόσα αγαθά όσα θα χρειαζόμαστε για την ικανοποίηση όλων των αναγκών μας,  έτσι το  οικονομικό πρόβλημα θα λυνόταν οριστικά. Οι άνθρωποι θα κατανάλωναν αγαθά και υπηρεσίες μέχρι τον πλήρη κορεσμό. 

......έτσι, είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε επιλογές.

Αντικειμενικά δεν μπορούμε να ικανοποιήσουμε ταυτόχρονα όλες τις ανάγκες και επιθυμίες, διότι διαθέτουμε είτε ως άτομα, είτε ως οικονομία  περιορισμένα μέσα  (πχ εισόδημα).  Έτσι,  είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε συνεχώς  επιλογές  για το πώς θα δαπανήσουμε το περιορισμένο μας  εισόδημα.  Επιλέγουμε να αγοράσουμε τα αγαθά και τις υπηρεσίες που μας δίνουν τη μεγαλύτερη ικανοποίηση και  καθυστερούμε ή θυσιάζουμε οριστικά την  αγορά εκείνων που θεωρούμε ότι μας δίνουν μικρότερη ικανοποίηση. 

Γίνεται αντιληπτό ότι για τα Οικονομικά το ζήτημα της αποφυγής της σπατάλης μέσω της καλύτερης δυνατής αξιοποίησης  των περιορισμένων πόρων που διαθέτει μία χώρα ή ένα νοικοκυριό ή ένα άτομο  είναι κεντρικής σημασίας ζήτημα.  Μόνο με την άριστη αξιοποίηση  των πόρων  θα μπορέσουμε να ικανοποιήσουμε  έναν κατά το δυνατόν  μεγαλύτερο αριθμό αναγκών και επιθυμιών και επομένως να νοιώσουμε τη μεγαλύτερη συνολική ικανοποίηση. 



Οι επιλογές των καταναλωτών καθορίζουν την Κατανομή των πόρων,

Οι αποφάσεις των καταναλωτών για το ποια προϊόντα θα αγοράσουν και σε ποιες ποσότητες θα  προσδιορίσει  τις χρήσεις των συντελεστών της παραγωγής. Η διαδικασία ονομάζεται κατανομή των πόρων της οικονομίας.

Ας δούμε πως λειτουργεί. Θα πρέπει να πούμε ότι οι παραγωγικοί συντελεστές μπορούν να έχουν εναλλακτικές χρήσεις. Για παράδειγμα, το ίδιο χωράφι μπορεί τη μια χρονιά να καλλιεργηθεί με σιτηρά,  με καλαμπόκι την άλλη και βαμβάκι την επόμενη.   Η απόφαση για το τι τελικά θα καλλιεργηθεί θα εξαρτηθεί από τις επιλογές των καταναλωτών. Αν φέτος οι καταναλωτές ζητούν περισσότερο καλαμπόκι, τότε  η τιμή του καλαμποκιού θα αυξηθεί και αυτό θα δώσει το κίνητρο στον καλλιεργητή  να σπείρει καλαμπόκι.

Επομένως,  παραγωγικοί πόροι , δηλαδή,   εργασία,  μηχανήματα,  έδαφος και επιχειρηματικότητα θα φύγουν από την παραγωγή σιτηρών  και θα πάνε στην παραγωγή καλαμποκιού. Έτσι, η παραγωγή καλαμποκιού   θα αυξηθεί, ενώ η παραγωγή των σιτηρών  θα μειωθεί.

Αν στο μέλλον οι προτιμήσεις των καταναλωτών μεταβληθούν και πάλι, τότε θα αλλάξει  και η χρήση των πόρων από τους παραγωγούς.

Αυτή η μετακίνηση πόρων από τη  μία παραγωγική δραστηριότητα σε άλλη, λόγω μεταβολής της ζήτησης των καταναλωτών ονομάζεται κατανομή πόρων και είναι συνεχής,  διότι οι επιλογές των καταναλωτών  αλλάζουν συνεχώς με την πάροδο  του χρόνου. 

ΕΡΩΤΉΣΕΙΣ

1. Σε τι διαφέρει η  ανάγκη από την επιθυμία;
2. εξηγήστε την έννοια ότι  'οι παραγωγικοί συντελεστές μπορούν να έχουν εναλλακτικές χρήσεις". Χρησιμοποιήστε ένα δικό σας παράδειγμα. 
3. Να ορίσετε τις έννοιες:

• α. στενότητα των πόρων,
• β. επιλογή αναγκών,
• γ. κατανομή πόρων.

4. Αν  οι καταναλωτές ζητούν περισσότερο βιολογικά αγροτικά προϊόντα, πώς θα επηρεαστεί η κατανομή των πόρων στην γεωργία;